Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

--- dojrzewanie_plciowe_-_fizjologia_i_cialo [2013/10/10 23:02]
+++ dojrzewanie_plciowe_-_fizjologia_i_cialo [2013/10/10 23:02] (aktualna)
@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Anna Lissewska - NASTOLATEK.PL ======
+**„NASTOLATEK.PL czyli przewodnik po życiu nie tylko dla nastolatków, ich rodziców i pedagogów” – artykuł DOJRZEWANIE PŁCIOWE - FIZJOLOGIA I CIAŁO
+**
+Dojrzewanie płciowe, czyli proces wielu zmian, które mają miejsce w czasie kiedy dorastasz, stajesz się fizycznie dojrzała/y i zdolna do rodzenia /zdolny do płodzenia dzieci.
+Tym razem żadnego "psychoterapeutycznego przynudzania". Tylko garść encyklopedycznych wiadomości na temat tego okresu:
+Okres dojrzewania obejmuje okres od 10. do 20. roku życia. Dojrzewaniem nazywamy czas, w którym dziecko zyskuje stopniowo cechy charakterystyczne dla swojej płci. Cechy takie dzieli się na tzw. pierwszo-, drugo- oraz trzeciorzędowe cechy płciowe.
+Pierwszorzędowe cechy płciowe to występowanie wewnętrznych narządów płciowych - jajników lub jąder.\\
+Cechy drugorzędowe to obecność charakterystycznych dla określonej płci narządów zewnętrznych.\\
+Natomiast takie cechy jak: męskie lub żeńskie proporcje ciała, barwa głosu, typ owłosienia czy usposobienie, stanowią cechy trzeciorzędowe. Zaczynają się one pojawiać około 10.-12. roku życia u dziewcząt i około 12.-14. roku życia u chłopców. Oczywiście, między poszczególnymi ludźmi pojawiają się znaczne różnice w czasie i przebiegu dojrzewania.\\
+(Źródło: Encyklopedia seksu pod red. Zbigniewa Lwa-Starowicza)
+Noworodek rodzi się z pierwszorzędowymi cechami płciowymi, czyli gonadami, które do okresu dojrzewania, zwanego okresem pokwitania, nie rozwijają się (poza wyjątkami chorobowymi). Natomiast od urodzenia do okresu dojrzewania formuje się u dziecka płeć psychiczna.
+Fazy dojrzewania płciowego:
+Wg tego podziału wyróżniamy 5 faz dojrzewania:
+Dziewczęta:
+    * Faza dziecięca - trwa od 8. do 12. roku życia, brak wówczas wyraźnych oznak dojrzewania.
+    * Faza zwiastunów pokwitania - zaczyna się pomiędzy 8. a 14. rokiem życia (przeciętnie w 11. roku życia). Następuje wówczas gwałtowny przyrost wysokości oraz masy ciała, poszerzenie i uwypuklenie otoczki brodawki sutkowej (tzw. stadium pączka), pojawiają się delikatne włosy na skórze zewnętrznych części warg sromowych.
+    * Faza przedpokwitaniowa - zaczyna się między 9. a 15. rokiem (przeciętnie występuje w 12. roku życia). Nadal utrzymuje się przyrost wielkości ciała, piersi stają się okrąglejsze i pełniejsze, otoczka oraz brodawka sutkowa nabiera wyraźnej pigmentacji, powiększa się owłosienie łonowe, staje się ono również grubsze i ciemniejsze, biodra poszerzają się, pojawia się także wydzielina z pochwy - przezroczysta lub biała.
+    * Faza pokwitania właściwego - zaczyna się między 10. a 16. rokiem życia (zwykle w 13. roku życia). Pojawia się owłosienie pachowe, wyraźnie zarysowane piersi, otoczka brodawki sutkowej i brodawka o ciemnym zabarwieniu, owłosienie łonowe zaczyna przybierać kształt trójkąta, wiele dziewcząt w tej fazie zaczyna miesiączkować.
+    * Faza młodzieńcza - zaczyna się pomiędzy 12. a 19. (zwykle w 15. roku życia). Sylwetka staje się kobieca, piersi w pełni rozwinięte, otoczka sutkowa wtapia się w linię piersi, owłosienie łonowe ma kształt trójkąta, włosy łonowe są grube, gęste oraz skręcone, jajeczkowanie oraz miesiączkowanie występuje regularnie, osiągnięta zostaje też ostateczna wysokość ciała.
+Chłopcy:
+    * Faza dziecięca - trwa od 9. do 13. roku życia. Nie występują wówczas widoczne oznaki dojrzewania.
+    * Faza zwiastunów pokwitania - może się zaczynać między 9.a 15. rokiem życia (przeciętnie występuje w 12. roku życia). W tym czasie następuje powiększenie się jąder i moszny oraz pojawiają się proste i cienkie włosy u podstawy członka.
+    * Faza przedpokwitaniowa - rozpoczyna się pomiędzy 11. a 16. rokiem życia (średnio w 13. roku życia). Następuje dalszy rozwój jąder i moszny, zwiększenie prącia, włosy łonowe stają się grubsze oraz ciemniejsze, struny głosowe rozrastają się, głos staje się niższy (mutacja), może też wystąpić gwałtowny przyrost wzrostu.
+    * Faza pokwitania właściwego - zaczyna się pomiędzy 12. a 18. rokiem życia (przeciętnie w 14. roku życia). Skok wzrostu trwa, ramiona poszerzają się, sylwetka staje się bardziej umięśniona, członek powiększa się, pojawia się wyraźne owłosienie łonowe i pachowe, zaczyna się pojawiać zarost nad górną wargą i na policzkach, jądra zaczynają wytwarzać plemniki, pierwszy raz występuje wytrysk nasienia.
+    * Faza młodzieńcza - zaczyna się pomiędzy 14. a 19. rokiem życia (średnio w 15. roku życia). Sylwetka jest już męska, narządy płciowe oraz owłosienie łonowe osiągają wygląd jak u osoby dorosłej, przyrost wysokości ciała zmniejsza się, zarost na twarzy staje się mocniejszy, owłosienie ciała powiększa się, zwłaszcza na piersiach. Faza ta trwa do 20. roku życia.
+Wg innego podziału:
+    * Faza homofilna - faza wyprzedzająca dojrzewanie i występująca w jego początkowym okresie (10.-12. rok życia), może się jednak wydłużyć. Przejawia się latentnymi tendencjami homoseksualnymi i wyraża się m.in. w dążeniu do przebywania w obecności osób jedynie tej samej płci, w wysublimowanych zachowaniach w stosunku do płci własnej, z reguły związanych z uczuciem głębokiej przyjaźni (zwłaszcza u dziewcząt). W niektórych przypadkach (z badań wynika, że takie doświadczenia ma 6% dziewcząt i 12 % chłopców) może dochodzić do kontaktów homoseksualnych, najczęściej w formie pieszczot. Rzadko jest to symptom orientacji homoseksualnej.
+    * Faza genitalna - zaczyna się w okresie dojrzewania płciowego, około 12.-14. roku życia; zanim rozwinie się w pełni, występują zachowania typu masturbacyjnego. Obejmuje okres dojrzałości, kiedy człowiek jest zdolny do współżycia seksualnego z partnerem płci przeciwnej, przeżywania satysfakcji seksualnej i uczucia.
+Wg jeszcze innego:
+    * Faza przedpokwitaniowa (10-12 lat); cechy istotne: poczucie tożsamości, potrzeba intymności; uwarunkowania: grupy homoerotyczne, usamodzielnianie.
+    * Faza dojrzewania (11-19 lat); cechy istotne: biologiczne zmiany, seksualność, związki uczuciowe; uwarunkowania: "odpępnianie się" od rodziców, autonomia, wpływ rówieśników, samowychowanie, samorealizacja, Ja idealne i Ja realne, moda młodzieżowa.
+    * Faza wczesnej dojrzałości (20-35 lat); cechy istotne: role płciowe, związki partnerskie, rodzicielstwo; uwarunkowania: zawarcie małżeństwa, założenie rodziny, przystosowanie seksualne partnerów, satysfakcjonująca aktywność seksualna, nawyki i upodobania seksualne.
+Okres dojrzewania nie jest ściśle uzależniony od wieku kalendarzowego. Różnice w rozpoczęciu dojrzewania płciowego zależą od cech dziedzicznych, od szerokości geograficznej, a wtórnie od klimatu i wreszcie od płci. Dziewczęta wcześniej wchodzą w okres pokwitania niż chłopcy.
+Dojrzewanie płciowe opóźnione
+Zaburzenie rozwojowe, które polega na występowaniu charakterystycznego typu owłosienia oraz trzeciorzędowych cech płciowych 2-3 lata później w porównaniu z przeciętną populacją. Może być wynikiem uwarunkowań genetycznych, chorobowych bądź na skutek przyjmowania leków. W przypadku dziewcząt podstawowym symptomem jest brak miesiączki po 16. roku życia, zaś u chłopców niewystępowanie nocnych wytrysków nasienia po 16.-17. roku życia.
+Dojrzewanie płciowe przedwczesne
+Zaburzenie rozwojowe, które polega na występowaniu charakterystycznego typu owłosienia oraz trzeciorzędowych cech płciowych przed 9. rokiem życia u dziewcząt oraz 10. u chłopców. Może być ono uwarunkowane genetycznie, hormonalnie albo lekami.
+Pierwszym bodźcem, który uruchamia przemiany okresu dojrzewania, jest aktywność tylnych jąder podwzgórza. One to w okresie dzieciństwa wstrzymują proces dojrzewania. Proces dojrzewania płciowego jest wyprzedzony przyśpieszeniem dojrzewania fizycznego (np. wzrost), co objawia się tzw. skokiem pokwitaniowym. Potem następuje gwałtowny rozwój gonad i narządów płciowych. Zakończenie dojrzewania narządów płciowych u dziewczynek objawia się pierwszą miesiączką, która jednak nie jest jeszcze objawem dojrzałej płodności. Płodność (choć są wyjątki) występuje dopiero po roku do trzech lat od pierwszej miesiączki. U chłopców pierwsze polucje są w zasadzie znakami płodności, gdyż plemniki są już zdolne do zapłodnienia.
+Dojrzewanie seksualne jest związane z dojrzewaniem płciowym i jest w swoich przejawach związane z chwiejnością psychiczną, właściwą dla okresu dojrzewania funkcji neurohormonalnych. U chłopców popęd seksualny ujawnia się wcześniej objawiając się silnym napięciem seksualnym. Jest to okres egzaminu z dotychczasowego treningu w opanowywaniu pobudliwości w latach wcześniejszych. U dziewcząt dojrzewanie seksualne zachodzi później i jeśli nie zostaną one rozbudzone przez przedwczesne współżycie płciowe lub inne działania pobudzające (jak np. wyobraźnia), to pomimo wcześniejszej dojrzałości biologicznej, dojrzałość seksualną określa się na lata 18-25. Ważną rolę w osiąganiu równowagi w pobudliwości seksualnej odgrywa u dziewcząt poziom intelektualny, który umacnia wartości moralne decydujące o dojrzałości w stosunku do własnej i cudzej płci.
+Dojrzewanie obejmuje wiek od 12 do 20 lat. Dominującą jego cechą jest stopniowe uświadamianie sobie przez młodych ludzi własnej odrębności, tożsamości i godności osoby. Intensywny rozwój biologiczny w tym okresie ujawnia odrębność płciową i powoduje wzbogacenie uczuciowego kontaktu ze światem. Pierwszorzędnego znaczenia nabierają nasilone osobowe relacje pozarodzinne. Rozszerzeniu ulegają zainteresowania poznawcze i chęć decydowania, choć intelekt znajduje się pod silnym wpływem wyobraźni, a wola pod mocnym wpływem miłości uczuciowej skierowanej ku przyjemnościom.\\
+Wyróżnia się dojrzałość: fizyczną, seksualną, psychiczną oraz prawną. Czas osiągania dojrzałości w tych sferach jest zróżnicowany indywidualnie i uzależniony od płci, np. dziewczęta szybciej dojrzewają fizycznie, psychicznie i osiągają dojrzałość prawną, chłopcy zaś o wiele szybciej dojrzewają seksualnie (może ona wyprzedzać dojrzałość społeczną nawet o 10 lat). Przysparza to wielu problemów pomiędzy rówieśnikami obu płci, sprawia kłopot rodzicom i wychowawcom.
+Niedojrzałość psychoseksualna
+Stan osoby sprawnej fizycznie i intelektualnie, lecz nie na tyle ukształtowanej, aby móc prawidłowo pełnić rolę seksualną. Charakteryzuje ją przewaga postaw, zachowań emocjonalnych nad racjonalnymi, słabe poczucie odpowiedzialności oraz preferowanie zachowań seksualnych właściwych dla wieku młodzieńczego.
+Początki dojrzewania:
+Okres między 10 -14 rokiem życia przypada na tzw. wczesną fazę dojrzewania.
+Dokonuje się wtedy zasadnicza zmiana w wyglądzie dziecka, w jego potrzebach, zainteresowaniach, konfliktach, zmienia się sposób widzenia świata.
+Dziecko staje się młodzieżą...\\
+Co to oznacza?\\
+Dojrzewanie wiąże się z istotnymi zmianami w organizmie młodego człowieka. Dziecko zaczyna rosnąć, pojawiają się drugorzędowe cechy płciowe, zmienia się barwa głosu, cera, sposób poruszania się i gestykulacji.\\
+Proces dojrzewania nie przebiega w tym samym tempie u wszystkich. Zdarza się, że w jednej klasie są ludzie, u których proces dojrzewania jest bardzo zaawansowany oraz tacy, którzy nie zaczęli jeszcze dojrzewać. Uczniowie, którzy dotychczas nie różnili się między sobą stopniem rozwoju, dzielą się na bardziej i mniej "dorosłych". To stwarza nowe problemy i podziały w klasie.
+Żaden z tych tekstów nie jest mojego autorstwa, jedynie je dla Was znalazłam i wybrałam. Gdzie? To tu to tam, mam nadzieję, że żaden z autorów (przeważnie był anonimowy) nie pogniewa się, że korzystam z jego tekstów w tak słusznej sprawie (jeśli się któryś do mnie zgłosi - chętnie zamieszczę jego nazwisko pod odpowiednim fragmentem).
+Dokładniej o dojrzewaniu płciowym dziewcząt i chłopców w odrębnych artykułach [[:DOJRZEWANIE DZIEWCZYNY]] i [[:DOJRZEWANIE CHŁOPAKA]], a także oddzielnie moja ulubiona działka - problemy psychiczne w tym okresie życia w [[:DOJRZEWANIE PŁCIOWE – PSYCHIKA]].